هیدرولوژی مهندسی (ویرایش جدید)

پیشگفتار
آب یک منبع تجدیدپذیر، دائمی ولی محدود و معین است. بررسی چرخة آب در طبیعت نشان می‌دهد که مقدار آب موجود در کرة زمین برابر با مقدار آبی است که در هنگام تشکیل زمین وجود داشته است، ولی به دلیل رشد جمعیت ساکن روی کره زمین و نیاز بیشتر به‌‌‌آب برای انواع مصارف از جمله کشاورزی، صنعت و مصارف بهداشتی، فشار بر روی این آب محدود روز به روز تشدید می‌‌گردد. از طرف دیگر تنش‌های ناشی از آلوده کردن آب‌های قابل مصرف خود باعث صدمات غیرقابل جبران به منابع آب شده است. در حال حاضر 1/1 میلیارد نفر از مردم جهان به آب سالم دسترسی ندارند و حدود 4/2 میلیارد نفر هم به بهداشت مناسب و خوبی دسترسی ندارد.
سازمان ملل متحد در گزارش توسعة جهانی آب، ضمن معرفی و رده‌بندی کشورهای جهان براساس میزان منابع آب و کیفیت آب توزیع شده، کمبود آب را به عنوان بحران جدی جهان در سال‌های آتی دانسته است. در این گزارش با اشاره به اینکه بحران آب بر زندگی، بهداشت و تغذیة انسان‌ها تأثیر مستقیم دارد، پیش‌بینی می‌نماید که در 20 سال آینده بطور میانگین میزان دسترسی انسان‌ها به آب، یک سوم کاهش خواهد یافت. این سازمان‌ افزایش جمعیت، بی‌توجهی به حفاظت کیفیت منابع آب و عدم رعایت استانداردهای کمی آب را از جمله عوامل تشدید این بحران دانسته و پیش‌بینی نموده در سال 2050 میلادی 48 کشور جهان با جمعیتی نزدیک به دو میلیارد نفر دارای تنش آبی خواهند بود، بدین مفهوم که سهم سرانة هر نفر سالانه کمتر از 1000 مترمکعب برای مجموع مصارف صنعتی، کشاورزی و بهداشتی خواهد شد. براساس گزارش سازمان ملل متحد، روزانه حدود 2 میلیون تن زباله به منابع آب سطحی دفع می‌گردد و از طرف دیگر هر لیتر آب آلوده بطور میانگین هفت لیتر آب قابل مصرف را آلوده می‌کند. در شرایط کنونی نزدیک به 12 هزار کیلومترمکعب آب آلوده در جهان وجود دارد که با توجه به روند افزایش جمعیت، احتمالاً این مقدار آلودگی در سال 2050 میلادی به 18 هزارکیلومتر مکعب افزایش می‌یابد. همچنین براساس این گزارش حدود 70 درصد مصارف آب در بخش کشاورزی، 21 درصد در بخش صنعت و تنها 9 درصد از آب شیرین جهت مصارف بهداشتی و خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ایران فلاتی پهناور، خشک و کم باران و با توزیع نامناسب آب است. میانگین بارندگی در کل سطح کشور حدود 240 میلیمتر در سال است، که در مقایسه با میانگین بارندگی سالانه در سطح کرة زمین که حدود 860 میلیمتر در سال است، کمتر از یک سوم میانگین بارندگی در سطح جهان را داراست. حجم نزولات جوی در کل کشور بطور میانگین 400 میلیارد مترمکعب است، که از این میزان 51 درصد آن در مناطق شمال، غرب و خوزستان در مساحتی کمتر از 24 درصد مساحت کشور و 49 درصد مابقی در 76 درصد باقیماندة سطح کشور نازل می‌گردد. از طرفی بارندگی در فصول غیرکشاورزی موجب شده است که در بسیاری از موارد تأمین آب مورد نیاز کشاورزی بدون ایجاد تأسیسات ذخیره، کنترل، انتقال و توزیع آب مقدور نباشد. عدم توزیع زمانی یکنواخت بارندگی در کشور که خود جزء مشخصات مناطق خشک و نیمه خشک است، باعث شده در فصولی از سال خشکی و در ماه‌هایی از سال سیلاب‌ ایجاد ‌گردد که باعث ایجاد خسارات عمده‌ای برای انواع مصرف‌کنندگان آب می‌گردد. بارندگی‌ها در ایران عمدتاً از اواخر پائیز تا اوایل بهار ریزش می‌کند و به جز بخشی از مناطق کشور که در فصل تابستان هم بارندگی دارند، بقیة نقاط در فصول کشاورزی از باران کافی برخوردار نیست. حدود 75 درصد از امکانات بالقوة آبهای سطحی کشور در مناطق شمالی، شمال غربی و غرب کشور وجود دارد. از حجم کلی نزولات جوی 400 میلیارد مترمکعبی در کشور، فقط 130 میلیارد مترمکعب آن تجدیدشونده و قابل استحصال است، که 92 میلیارد مترمکعب آن آبهای سطحی و مابقی آن را آب زیرزمینی تشکیل می‌دهد. در اوایل قرن بیستم که جمعیت ایران به 10 میلیون نفر می‌رسید، سهم سرانة هر ایرانی از آب حدود 14000 مترمکعب بوده که در ابتدای قرن اخیر با افزایش جمعیت به 65 میلیون نفر، این سهم به حدود 2150 مترمکعب در سال کاهش یافته است. بدیهی است با افزایش جمعیت به 140 میلیون نفر و با روند رشد فعلی، ایران در 30 سال آینده با تنش آبی مواجه می‌‌گردد. لازم به ذکر است که در شرایط کنونی از منابع آبهای سطحی و زیرزمینی کشور حدود 66 میلیارد مترمکعب در بخش کشاورزی، 2 میلیارد مترمکعب در بخش مصارف بهداشتی و خانگی و نهایتاً 1 میلیارد مترمکعب در بخش صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد که برنامه‌ریزی‌ها برای کنترل و استفاده از 90 میلیارد مترمکعب آب در سطح کشور صورت می‌گیرد، که البته با عوامل محدودکنندة طبیعی، تنگناهای مالی و اجرایی مواجه است.
لذا براساس واقعیت‌های فوق برای وضعیت منابع آب در جهان و به ویژه ایران، نیاز به شناخت فرآیندهای چرخش، استحصال و استفادة بهینه از آب امری اجتناب‌ناپذیر است که در گرو شناخت فرآیندهای هیدرولوژیکی است. هیدرولوژی در حقیقت علم شناخت و مطالعة آب در طبیعت است که در مورد پیدایش، چرخش و توزیع آب هم به لحاظ کمی و هم به لحاظ کیفیت و نیز اندرکنش‌های آن با محیط بحث می‌کند. لذا در هیدرولوژی کلیة مسائل مربوط به چرخش آب در طبیعت بررسی و از شاخه‌های متعدد نظیر هواشناسی، دریاچه‌شناسی، اقیانوس‌شناسی، یخ‌شناسی، رودخانه‌شناسی، آبهای زیرزمینی، هیدروگرافی، هیدرومتری و کیفیت‌شناسی آب تشکیل شده است، که البته با پیشرفت‌های حاصله در زمینه‌های دیگر مرتبط با موضوع آب، شاخه‌های دیگری نیز در حال اضافه‌شدن به آن است و هر شاخه نیز به زیرشاخه‌های متعدد دیگر تقسیم‌بندی می‌گردد. لازم به ذکر است که به ویژه در دهه‌‌های اخیر، عملاً مرز بین علوم و فنون مختلف در حال از بین رفتن و لذا فعالیت‌های علمی بین رشته‌ای گسترش خاصی یافته است. علم هیدرولوژی با علوم دیگر نظیر آمار و احتمالات، زمین‌شناسی، جغرافیا، محیط‌زیست، منابع طبیعی و عمران دارای فصل مشترک زیادی بوده که به ویژه مسائل کاربرد هیدرولوژی در طرح‌های مهندسی، تحت عنوان هیدرولوژی مهندسی، امروزه جایگاه خاصی یافته است. تا چند دهة گذشته هیدرولوژی مهندسی به عنوان بخشی از علم مهندسی هیدرولیک محسوب و دامنة کاری آن محدود به یکسری روابط تجربی بود. با رشد و توسعة علم و نیز تحولات پیش آمده در زمینة کامپیوترها و مدل‌های ریاضی، عملاً هیدرولوژی مهندسی جایگاه واقعی خود را در طرح‌های مهندسی مرتبط با آب پیدا نموده است. با عنایت به محدودیت‌های کمی و کیفی آب که شرح آن در مقیاس جهانی و ملی بیان گردید، هیدرولوژی مهندسی در آینده از اهمیت بیشتری نیز برخوردار خواهد بود.
هدف از نگارش این کتاب ارائه مطالبی از علم هیدرولوژی است که جنبه‌های کاربردی یا مهندسی آن برای دانشجویان و نیز مهندسینی است که در عمل در طراحی‌های خود به نحوی با مسائل هیدرولوژی درگیر هستند. کتاب حاضر حاصل تجارب آموزشی و عملی نویسنده در زمینة هیدرولوژی مهندسی بوده که سعی گردیده جهت ارائه بهتر مطالب از مثال‌های کاربردی متعدد در متن کتاب استفاده گردد. در این زمینه سعی گردیده حداکثر استفاده از مثال‌های کاربردی مندرج در کتب هیدرولوژی که عمدتاً انگلیسی بوده‌اند به عمل آید، که این منابع در لیست مراجع در انتهای کتاب درج گردیده است. بدیهی است به دلیل تفاوت سیستم آحادی در کشورهای آمریکایی و انگلیسی با ایران، تبدیل روابط و ضرایب آن براساس سیستم متریک، که در ایران کاربرد دارد، امری اجتناب‌ناپذیر بود. لذا بسیاری از جداول، نمودارها، ضرایب فرمول‌ها و نیز شکل‌ها به سیستم متریک تبدیل و کلیة مثال‌ها و مسائل انتهای هر فصل در سیستم متریک ارائه شده است.
این کتاب مشتمل بر یازده فصل است. در فصل اول مطالبی مقدماتی در رابطه با هیدرولوژی مهندسی و تعاریف اولیه ارائه شده است. در فصل دوم مختصری از علم هواشناسی که بطور مستقیم در فرآیندهای هیدرولوژیکی تأثیر دارند ارائه و به ویژه در فصول سوم، چهارم و پنجم در رابطه با پارامترهای اصلی در بیلان هیدرولوژیکی مشتمل بر بارش، تبخیر و تعرق، برگاب، چالاب و نفوذ بحث شده است. بسیاری از مدل‌های هیدرولوژیکی تابع خصوصیات حوضه‌های آبریزند که در فصل ششم به آن پرداخته شده و در فصول هفتم و هشتم رواناب سطحی و هیدروگراف که شاخص هیدرولوژی آبهای سطحی است، بررسی شده و در فصل نهم روندیابی جریان سطحی بطور کامل مورد بررسی قرار گرفته است. بنا به اهمیت منابع آب زیرزمینی در اقلیم‌های خشک نظیر ایران، فصل دهم این کتاب به آبهای زیرزمینی اختصاص داده شده و در فصل یازدهم کاربرد علم آمار و احتمالات در هیدرولوژی بررسی ارائه شده است.
در تدوین این کتاب سعی گردیده از کلیة مراجع معتبر انگلیسی و فارسی که در اختیار بوده حداکثر استفاده به عمل آید تا از تجارب علمی و عملی کلیه نویسندگان محترم این کتاب‌‌ها که بعضاً افتخار دانشجویی آنها را چه در ایران و چه خارج از کشور داشته‌ام، بهره‌مند شویم. بدیهی است در تدوین کتاب‌هایی که هم جنبة آموزشی برای دانشجویان و هم جنبة کاربردی برای مهندسین داشته باشد، بایستی دقت کافی در زمینة نحوة ارائه مطالب و مثال‌های کاربردی آن داشت، بطوریکه برای دانشجویانی که برای اولین بار با مباحث هیدرولوژی مهندسی آشنا می‌شوند قابل درک بوده و از طرف دیگر برای مهندسینی که در عمل از این کتاب در طراحی‌های خود استفاده می‌کنند، خسته کننده نبوده و دسترسی ساده‌ به مطالب و مثال‌های کاربردی داشته باشند. نویسنده در این راستا حداکثر سعی و تلاش خود را به عمل آورده ولی اعتقاد دارد که هر کتابی پس از نقد و بررسی توسط اساتید محترم، متخصصین، مهندسین و دانشجویان گرامی تکمیل‌تر خواهد شد. لذا نویسنده از کلیة نظرات و راهنمایی‌های این عزیزان استقبال کرده و امید است این نقطه نظرات سازنده در آینده برای مؤلف ارسال گردد.
در پایان لازم می‌دانم مراتب تشکر و قدردانی خود را از همسرم که مسئولیت ویراستاری و بازخوانی کتاب را بر عهده داشته‌اند اعلام نمایم. همچنین  از آقای مهندس محمد ترابیان مدیریت محترم انتشارات ارکان دانش به دلیل حمایت و پیگیری خاص در نشر این کتاب و همچنین خانم نسرین مختاری مدیریت داخلی انتشارات، خانم‌ها مهندس پریسا بهلولی و گلارۀ اوحدی که امور ترسیم شکلها و نمودارها را به عهده داشته‌اند، قدردانی و تشکر می‌نمایم.
 
حمیدرضا صفوی
استادیار دانشکده مهندسی عمران
دانشگاه صنعتی اصفهان
1385
 
پيشگفتار ویرایش دوم
چاپ اول این کتاب که در سال 1385 منتشر شد مورد استقبال و علاقه دانشجویان، کارشناسان و همکاران محترم دانشگاهی قرار گرفت. در طی این مدت پیشنهادات و راهنمایی‌‌‌های مفیدی جهت ارتقاء مطالب این کتاب دریافت شد که نویسنده را بر آن داشت در ویرایش دوم آن ضمن اصلاح و تکمیل متن اولیۀ کتاب که مشتمل بر یازده فصل بود، فصل جدیدی با عنوان تحلیل و مدلسازی سری‌‌‌های زمانی به آن اضافه نماید. مدلسازی بسیاری از فرآیندهای هیدرولوژیکی با استفاده از سری‌‌‌های زمانی و مکانی داده‌‌‌هایی صورت می‌‌‌گیرد که از گذشته جمع‌‌‌آوری شده و با تحلیل آنها می‌‌‌توان نسبت به تولید داده‌‌‌ها و نیز پیش‌‌‌بینی در آینده اقدام نمود. این موضوع به ویژه در برنامه‌‌‌ریزی و بهره‌‌‌برداری از سیستم‌‌‌های منابع آب نظیر سدها، رودخانه‌‌‌ها و آبهای زیرزمینی از اهمّیت خاصی برخوردار است. آماده‌‌‌سازی داده‌‌‌های هیدرولوژیکی، آزمون‌‌‌های مختلف آماری و مدلسازی سری‌‌‌های زمانی مشتمل بر تعیین مدل، برازش مدل و تشخیص اعتبار مدل از جمله مطالبی است که در فصل دوازدهم همراه با مثالهای کاربردی ارائه شده است.
در پایان از کلیه همکاران محترم، دانشجویان و مهندسین گرامی که با ارسال نقطه‌‌‌نظرات خود در طی دو سال گذشته بر غنای مطالب این کتاب در ویرایش جدید آن افزودند، صمیمانه سپاسگزاری می‌نمایم. همچنین از مدیریت و پرسنل محترم انتشارات ارکان دانش در آماده‌‌‌سازی و چاپ ویرایش دوم این کتاب تشکر و قدردانی می‌شود.  
 
حميدرضا صفوي
استاديار دانشكده مهندسي عمران
دانشگاه صنعتي اصفهان
1388

پیشگفتار
فصل اول: مقدمه

‌‌‌1ـ1 تعاریف اولیه‌‌‌

‌‌‌1ـ2 تاریخچه‌‌‌ علم هیدرولوژی‌‌‌
‌‌‌1ـ3 گردش آب در طبیعت‌‌‌

‌‌‌1ـ4 بیلان هیدرولوژیکی‌‌‌

‌‌‌
فصل دوم: هواشناسی

‌‌‌مقدمه‌‌‌

‌‌‌2ـ1 اتمسفر‌‌‌

‌‌‌2ـ1ـ1 تروپوسفر‌‌‌

‌‌‌2ـ1ـ2  استراتوسفر‌‌‌
‌‌‌2ـ1ـ3 مزوسفر‌‌‌
‌‌‌2ـ1ـ4 یونسفر‌‌‌
‌‌‌2ـ1ـ5 اگزوسفر‌‌‌
‌‌‌2ـ2 پارامترهای هواشناسی‌‌‌
‌‌‌2ـ2ـ1 دما‌‌‌
‌‌‌2ـ2ـ2 فشار هوا‌‌‌
‌‌‌2ـ2ـ3 رطوبت هوا‌‌‌
‌‌‌2ـ2ـ4  باد‌‌‌
‌‌‌مسایل‌‌‌
 
فصل سوم: بارش
‌‌‌مقدمه‌‌‌
‌‌‌3ـ1 بارش‌های ابری‌‌‌
‌‌‌3ـ1ـ1 بارش‌های مایع‌‌‌
‌‌‌3ـ1ـ2 بارش‌های جامد‌‌‌
‌‌‌3ـ2 الگوهای بارش‌‌‌
‌‌‌3ـ3 اندازه‌گیری بارش‌ها‌‌‌
‌‌‌3ـ3ـ1 اندازه‌گیری باران‌‌‌
‌‌‌3ـ3ـ2 اندازه‌گیری برف‌‌‌
‌‌‌3ـ4 شبکه اندازه‌گیری بارش‌ها‌‌‌
‌‌‌3ـ4ـ1 کفایت ایستگاه‌های اندازه‌گیری بارش‌‌‌
‌‌‌3ـ5 آماده‌سازی داده‌ها‌‌‌
‌‌‌3ـ5ـ1 تخمین داده غیرموجود‌‌‌
‌‌‌3ـ5ـ2 آزمون سازگاری داده‌ها‌‌‌
‌‌‌3ـ6 نمایش داده‌های بارندگی‌‌‌
‌‌‌3ـ7 منطقه‌ای نمودن داده‌های نقطه‌ای بارندگی‌‌‌
‌‌‌3ـ7ـ1 روش میانگین‌گیری ریاضی‌‌‌
‌‌‌3ـ7ـ2 روش چندضلعی تیسن‌‌‌
‌‌‌3ـ7ـ3 روش خطوط همباران‌‌‌
‌‌‌3ـ‌8 رابطه بین شدت ـ مدت بارندگی‌‌‌
‌‌‌3ـ9 منحنی‌های ارتفاع ـ مساحت ـ مدت بارندگی (DAD)‌‌‌
‌‌‌3ـ10 تعدیل بارندگی نقطه‌ای به بارندگی منطقه‌ای‌‌‌
‌‌‌3ـ11 الگوهای زمانی بارندگی‌‌‌
‌‌‌مسایل‌‌‌
 
فصل چهارم: تبخیر و تعرق
‌‌‌مقدمه‌‌‌
‌‌‌4ـ1 تبخیر‌‌‌
‌‌‌4ـ2 اندازه‌گیری مستقیم میزان تبخیر‌‌‌
‌‌‌4ـ3 معادلات تجربی برای تخمین میزان تبخیر‌‌‌
‌‌‌4ـ3ـ1 فرمول مایر‌‌‌
‌‌‌4ـ3ـ2 فرمول روهور‌‌‌
‌‌‌4ـ4 روش‌‌های تحلیلی تخمین میزان تبخیر‌‌‌
‌‌‌4ـ4ـ1 روش بیلان آب‌‌‌75
‌‌‌4ـ4ـ2 روش بیلان انرژی‌‌‌
‌‌‌4ـ4ـ3 روش انتقال جرم‌‌‌
‌‌‌4ـ5 روش ترکیبی تخمین میزان تبخیر‌‌‌85
‌‌‌4ـ6 تعرق‌‌‌
‌‌‌4ـ7 تبخیر و تعرق‌‌‌88
‌‌‌4ـ7ـ1 اندازه‌گیری تبخیر و تعرق‌‌‌
‌‌‌4ـ7ـ2 معادلات تجربی برای تخمین تبخیر و تعرق پتانسیل‌‌‌
‌‌‌مسایل‌‌‌
 
فصل پنجم: برگاب، چالاب و نفوذ
‌‌‌مقدمه‌‌‌
‌‌‌5ـ1 برگاب‌‌‌
‌‌‌5ـ2 چالاب‌‌‌
‌‌‌5ـ3 نفوذ‌‌‌
‌‌‌5ـ3ـ1 عوامل مؤثر در نفوذ‌‌‌
‌‌‌5ـ3ـ2 اندازه‌گیری مقدار نفوذ‌‌‌
‌‌‌5ـ3ـ3 معادلات نفوذ‌‌‌
‌‌‌5ـ3ـ4 اندیس‌های نفوذ‌‌‌
‌‌‌مسایل‌‌‌
 
فصل ششم:  حوضه‌های آبریز و خصوصیات آنها
‌‌‌مقدمه‌‌‌
‌‌‌6ـ1 حوضه آبریز‌‌‌
‌‌‌6ـ2 مشخصات حوضه‌های آبریز‌‌‌
‌‌‌6ـ2ـ1 مساحت حوضه‌‌‌
‌‌‌6ـ2ـ2 محیط حوضه‌‌‌
‌‌‌6ـ2ـ3 طول آبراهه اصلی‌‌‌
‌‌‌6ـ2ـ4 شکل حوضه‌‌‌
‌‌‌6ـ2ـ5 شیب آبراهه و حوضه‌‌‌
‌‌‌6ـ2ـ6 منحنی هیپسومتریک‌‌‌
‌‌‌6ـ3 مشخصات آبراهه‌‌های حوضه آبریز‌‌‌
        6ـ3ـ1 قوانین هورتون‌‌‌
‌‌‌6ـ3ـ2 تراکم زهکشی‌‌‌
‌‌‌6ـ4 زمان تمرکز‌‌‌
‌‌‌6ـ4ـ1 روش‌های تجربی تخمین زمان تمرکز‌‌‌
‌‌‌مسایل‌‌‌
 
فصل هفتم: رواناب سطحی
‌‌‌مقدمه‌‌‌
‌‌‌7ـ1 عوامل مؤثر در میزان رواناب سطحی‌‌‌
‌‌‌7ـ2 آبدهی سالانه‌‌‌
‌‌‌7ـ2ـ1 همبستگی بارندگی ـ رواناب‌‌‌
‌‌‌7ـ3 منحنی تداوم جریان‌‌‌
‌‌‌7ـ4 منحنی جرمی جریان‌‌‌
‌‌‌7ـ4ـ1 محاسبه‌‌‌ حجم مخرن سد‌‌‌
‌‌‌7ـ4ـ2 محاسبه‌‌‌ حجم مخزن سد با نیاز متغیر‌‌‌
‌‌‌7ـ5 محاسبه‌‌‌ حجم رواناب سطحی‌‌‌
‌‌‌7ـ6 حداکثر دبی رواناب سطحی‌‌‌
‌‌‌7ـ6ـ1 روش منطقی یا استدلالی‌‌‌
‌‌‌7ـ6ـ2 روش مک‌مت‌‌‌
‌‌‌7ـ6ـ3 روش اداره‌‌‌ حفاظت خاک آمریکا (SCS)‌‌‌
‌‌‌7ـ6ـ4 روش نشریه فنی شماره‌‌‌ 55 اداره‌‌‌ حفاظت خاک آمریکا ( 55 ـTR )‌‌‌
‌‌‌مسایل‌‌‌
فصل هشتم: هیدروگراف
‌‌‌مقدمه‌‌‌
‌‌‌8ـ1 هیدروگراف‌‌‌
‌‌‌8ـ2 عوامل مؤثر بر شکل هیدروگراف‌‌‌
‌‌‌8ـ2ـ1 شکل حوضه‌‌‌
‌‌‌8ـ2ـ2 ابعاد حوضه‌‌‌
‌‌‌8ـ2ـ3 شیب‌‌‌
‌‌‌8ـ2ـ4 تراکم زهکشی‌‌‌
‌‌‌8ـ2ـ5 کاربری اراضی‌‌‌
‌‌‌8ـ2ـ6 عوامل هواشناسی‌‌‌
‌‌‌8ـ3 اجزاء هیدروگراف‌‌‌
‌‌‌8ـ3ـ1 بازوی بالارونده هیدروگراف‌‌‌
‌‌‌8ـ3ـ2 قسمت تاج هیدروگراف‌‌‌
‌‌‌8ـ3ـ3 بازوی پائین‌رونده هیدروگراف‌‌‌
‌‌‌8ـ4 تجزیه هیدروگراف‌‌‌
‌‌‌8ـ5 هیدروگراف واحد‌‌‌
‌‌‌8ـ5ـ1 محدودیت‌های تئوری هیدروگراف واحد‌‌‌
‌‌‌8ـ5ـ2 اشتقاق هیدروگراف واحد‌‌‌
‌‌‌8ـ6 معادله‌‌‌ پیچشی‌‌‌
‌‌‌8ـ7 اشتقاق هیدروگراف واحد از یک بارش مرکب‌‌‌
‌‌‌8ـ8 هیدروگراف واحد با تداوم‌های مختلف‌‌‌
‌‌‌8ـ9 هیدروگراف منحنی S‌‌‌
‌‌‌8ـ10 کاربرد هیدروگراف واحد‌‌‌
‌‌‌8ـ11 هیدروگراف واحد مصنوعی‌‌‌
‌‌‌8ـ11ـ1 روش اشنایدر برای استخراج هیدروگراف واحد مصنوعی‌‌‌
‌‌‌8ـ11ـ2 روش اداره‌‌‌ حفاظت خاک آمریکا برای استخراج هیدروگراف واحد مصنوعی‌‌‌
‌‌‌8ـ11ـ3 روش هیدروگراف واحد مثلثی مصنوعی‌‌‌
‌‌‌8ـ12 هیدروگراف واحد لحظه‌ای‌‌‌
‌‌‌8ـ12ـ1 انتگرال پیچشی‌‌‌
‌‌‌8ـ12ـ2 اشتقاق هیدروگراف واحد لحظه‌ای از منحنی S‌‌‌
‌‌‌8ـ12ـ3 رابطه‌‌‌ بین و‌‌‌
  ‌‌‌  8-12-4 روشهای دیگر اشتقاق (IUH) ‌‌‌
‌‌‌مسایل‌‌‌
 
فصل نهم: روندیابی جریان
‌‌‌مقدمه‌‌‌
‌‌‌9ـ1 روندیابی متمرکز‌‌‌
‌‌‌9ـ1ـ1 روندیابی به روش مخزن‌ تراز‌‌‌
‌‌‌9ـ1ـ2 روندیابی در رودخانه‌ها به روش‌ ماسکینگهام‌‌‌
‌‌‌9ـ2 روندیابی توزیعی‌‌‌
‌‌‌9ـ2ـ1 معادلات سنت ـ ونانت‌‌‌
‌‌‌9ـ2ـ2 دسته‌بندی مدل‌های روندیابی توزیعی‌‌‌
‌‌‌9ـ2ـ3 حرکت موج‌‌‌
‌‌‌9ـ2ـ4 حل تحلیلی موج سینماتیکی‌‌‌
‌‌‌9ـ2ـ5 تقریبات تفاضلات محدود‌‌‌
‌‌‌9ـ2ـ6 حل عددی موج سینماتیکی‌‌‌
‌‌‌9ـ2ـ7 روش ماسکینگهام ـ کونگ‌‌‌
‌‌‌9ـ2ـ8 روندیابی موج دینامیکی‌‌‌
‌‌‌9ـ2ـ9 مدل غیرصریح موج دینامیکی‌‌‌
‌‌‌9ـ2ـ10 معادلات تفاضلات محدود‌‌‌
‌‌‌9ـ2ـ11 حل معادلات تفاضلات محدود‌‌‌
‌‌‌9ـ2ـ12 روندیابی سیلاب در رودخانه‌های پیچابی‌‌‌
‌‌‌9ـ2ـ13 روندیابی سیلاب ناشی از شکست سد‌‌‌
‌‌‌مسایل‌‌‌
 
فصل دهم: آبهای زیرزمینی
‌‌‌مقدمه‌‌‌
‌‌‌10ـ1 لایه‌های آبدار‌‌‌
‌‌‌10ـ2 خصوصیات فیزیکی لایه‌های آبدار‌‌‌
‌‌‌10ـ2ـ1 ارتفاع نظیر فشار‌‌‌
‌‌‌10ـ2ـ2 بافت خاک‌های تحکیم‌نیافته‌‌‌
‌‌‌10ـ2ـ3 تخلخل‌‌‌
‌‌‌10ـ2ـ4 درجه پوکی‌‌‌
‌‌‌10ـ2ـ5 محتوای رطوبتی‌‌‌
‌‌‌10ـ2ـ6 درجه‌‌‌ اشباع‌‌‌
‌‌‌10ـ2ـ7 وزن مخصوص ظاهری‌‌‌
‌‌‌10ـ2ـ8 چگالی مخصوص مواد جامد‌‌‌
‌‌‌10ـ2ـ9 آبدهی ویژه و نگهداشت ویژه‌‌‌
‌‌‌10ـ2ـ10 ضریب ذخیره و ذخیره‌‌‌ ویژه‌‌‌
‌‌‌10ـ3 توزیع عمودی آب زیرسطحی‌‌‌
‌‌‌10ـ4 اصول حرکت آبهای زیرزمینی‌‌‌
‌‌‌10ـ4ـ1 قانون دارسی‌‌‌
‌‌‌10ـ4ـ2 اعتبار قانون دارسی‌‌‌
‌‌‌10ـ4ـ3  اندازه‌‌گیری آزمایشگاهی ضرایب هدایت هیدرولیکی‌‌‌
‌‌‌10ـ4ـ4 عوامل مؤثر در هدایت هیدرولیکی‌‌‌
‌‌‌10ـ4ـ5  ناهمروی‌‌‌
‌‌‌10ـ4ـ6  فرضیات دوپوئی فورش‌هایمر‌‌‌
‌‌‌10ـ5  معادلات حرکت آبهای زیرزمینی به صورت سه بعدی‌‌‌
‌‌‌10ـ5ـ1 جریان دائمی‌‌‌
‌‌‌10ـ5ـ2 جریان نادائمی‌‌‌
‌‌‌10ـ6 جریان دائمی در لایه‌های آبدار‌‌‌
‌‌‌10ـ6ـ1 جریان دائمی در لایه آبدار تحت فشار‌‌‌
‌‌‌10ـ6ـ2 جریان دائمی در لایه آبدار آزاد‌‌‌
‌‌‌10ـ7 جریان آب زیرزمینی به سمت چاه‌ها‌‌‌
‌‌‌10ـ7ـ1 جریان دائمی در لایه آبدار تحت فشار به سمت چاه‌‌‌
‌‌‌10ـ7ـ2 جریان دائمی در لایه آبدار آزاد به سمت چاه‌‌‌
‌‌‌10ـ7ـ3 جریان دائمی در لایه آبدار آزاد با تغذیه‌‌‌ یکنواخت به سمت چاه‌‌‌
‌‌‌10ـ7ـ4 سیستم چندچاهی‌‌‌
‌‌‌10ـ7ـ5 جریان نادائمی در لایه آبدار تحت فشار به سمت چاه‌‌‌
‌‌‌10ـ7ـ6 جریان نادائمی در لایه‌ آبدار آزاد به سمت چاه‌‌‌
‌‌‌10ـ7ـ7 چاه‌های ناقص‌‌‌
‌‌‌10ـ7ـ8 جریان در لایه‌های آبدار با شرایط مرزی مختلف به سمت چاه‌ها‌‌‌
‌‌‌10ـ8  آزمایشات پمپاژ در تعیین ضرایب هیدرودینامیک لایه‌های آبدار‌‌‌
‌‌‌10ـ8ـ1 آزمایش پمپاژ در لایه آبدار تحت فشار در حالت دائمی ‌‌‌
‌‌‌10ـ8ـ2 آزمایش پمپاژ در لایه آبدار تحت فشار در حالت نادائمی‌‌‌
‌‌‌10ـ8ـ3 آزمایش پمپاژ در لایه آبدار آزاد در حالت دائمی ‌‌‌
‌‌‌10ـ8ـ4 آزمایش پمپاژ در لایه آبدار آزاد در حالت نادائمی‌‌‌
‌‌‌10ـ8ـ5  طول زمان آزمایش پمپاژ و تواتر زمانی اندازه‌گیری سطح پیزومتری یا ایستابی‌‌‌
‌‌‌مسایل‌‌‌
 
فصل یازدهم: کاربرد آمار و احتمالات در هیدرولوژی
‌‌‌مقدمه‌‌‌
11-1 گروه­بندی و قوانین شمارش‌‌‌
‌‌‌11ـ2 مفاهیم مقدماتی احتمال‌‌‌
‌‌‌11ـ3 توزیع‌های احتمالاتی‌‌‌
‌‌‌11ـ3ـ1 توزیع‌های ناپیوسته‌‌‌
‌‌‌11ـ3ـ2 توزیع‌های پیوسته‌‌‌
‌‌‌11ـ4  گشتاورهای توزیع‌های آماری‌‌‌
‌‌‌11ـ5 مشخصه‌های توزیع‌های آماری‌‌‌
‌‌‌11ـ5ـ1 تمایل مرکزی‌‌‌
‌‌‌11ـ5ـ2 تغییرات حول تمایل مرکزی‌‌‌
‌‌‌11ـ6 توابع توزیع احتمال‌‌‌
‌‌‌11ـ6ـ1 توابع توزیع با متغیرهای ناپیوسته‌‌‌
‌‌‌11ـ6ـ2 توابع توزیع با متغیرهای پیوسته‌‌‌
‌‌‌11ـ7 تحلیل فراوانی‌‌‌
‌‌‌11ـ7ـ1 روش ترسیمی‌‌‌
‌‌‌11ـ7ـ2 روش استفاده از پارامترهای فراوانی‌‌‌
‌‌‌11ـ8 قابلیت اعتماد تحلیل‌های آماری‌‌‌
‌‌‌11ـ8ـ1  خطای استاندارد‌‌‌
‌‌‌11ـ8ـ2 حدود اطمینان‌‌‌
‌‌‌11ـ9 تخمین پارامترهای توزیع‌های آماری‌‌‌
‌‌‌11ـ9ـ1 روش گشتاورها‌‌‌
‌‌‌11ـ9ـ2 روش درستنمایی حداکثر‌‌‌
‌‌‌11ـ10 آزمون نیکویی برازش توابع تجربی با توابع احتمالاتی‌‌‌
‌‌‌11ـ10ـ1 درجه‌‌‌ آزادی‌‌‌
‌‌‌11ـ10ـ2 آزمون کای مربع برای نیکوئی برازش‌‌‌
‌‌‌11ـ11 ریسک‌‌‌
‌‌‌11ـ11ـ1 تحلیل ریسک مرکب‌‌‌
‌‌‌11ـ11ـ2 تحلیل ریسک حاشیه‌‌‌ اطمینان‌‌‌
‌‌‌11ـ11ـ3 تحلیل ریسک ضریب اطمینان‌‌‌
‌‌‌11ـ12 آنالیزهای رگرسیون‌‌‌
‌‌‌11ـ12ـ1 آنالیز رگرسیون به روش حداقل مربعات‌‌‌
‌‌‌11ـ12ـ2 قابلیت اعتماد معادله‌‌‌ رگرسیون‌‌‌
‌‌‌11ـ12ـ3 کالیبراسیون مدل خطی چند متغیره‌‌‌
‌‌‌11ـ12ـ4 معیار ارزیابی مدل رگرسیون خطی چند متغیره‌‌‌
‌‌‌11ـ12ـ5 رگرسیون با مدل خطی دو متغیره‌‌‌
‌‌‌11ـ12ـ6 آنالیز رگرسیون غیرخطی‌‌‌
‌‌‌11ـ12ـ7 تبدیل و کالیبراسیون‌‌‌
‌‌‌مسایل‌‌‌
 
فصل دوازدهم: تحلیل و مدلسازی سری­های زمانی
‌‌‌مقدمه‌‌‌
12-1 سری­های هیدرولوژیکی‌‌‌
‌‌‌12ـ2 مشخصات آماری سری­های زمانی‌‌‌
‌‌‌12ـ2ـ1 مشخصات آماری سری­های زمانی سالانه‌‌‌
        12ـ2ـ2 مشخصات آماری سری­های زمانی دوره­ای‌‌‌
12ـ3 آماده­سازی داده­ها‌‌‌
‌‌‌12ـ3ـ1 تفاضل گیری‌‌‌
  ‌‌‌     12ـ3ـ2 رفتار تناوبی‌‌‌
        12ـ3ـ3 نرمال کردن سری­های زمانی‌‌‌
12ـ4 آزمون­های آماری‌‌‌
        12ـ4ـ1 آزمون­های استقلال زمانی‌‌‌
        12ـ4ـ2 آزمون­ نرمال بودن‌‌‌
        12ـ4ـ3 آزمون کفایت طول داده­ها‌‌‌
12ـ5 مدلسازی سری­های زمانی‌‌‌
        12ـ5ـ1 مدلهای خودهمبسته (AR)‌‌‌
        12ـ5ـ2 مدلهای خودهمبسته با میانگین متحرک (ARMA)‌‌‌
        12ـ5ـ3 مدلهای آریما (ARIMA)‌‌‌
        12ـ5ـ4 مدلسازی سری­های زمانی چند متغیره‌‌‌
        12ـ5ـ5 مدلهای شکننده‌‌‌
مسایل ‌‌‌
 
مراجع ‌‌‌
واژه نامه انگلیسی به فارسی‌‌‌
واژه­یاب‌‌‌